Đánh giá post

Mô hình kinh doanh đa cấp được pháp luật Việt Nam thừa nhận là hợp pháp và là một trong những ngành nghề kinh doanh có điều kiện, chỉ được hoạt động khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp. Tuy nhiên, ở Việt Nam hoạt động bán hàng đa cấp lại trở nên biến tướng, gây ra nhiều tiêu cực bởi các mô hình kinh doanh đa cấp “trá hình” mà truyền thông rất nhiều lần lên án.

Dấu hiệu nhận biết các mô hình kinh doanh đa cấp "trá hình"

Mô hình kinh doanh đa cấp là gì?

Mô hình kinh doanh đa cấp được quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị định số 40/2018/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp. Theo đó, đây được hiểu là mô hình kinh doanh mà hoạt động kinh doanh của nó sử dụng mạng lưới người tham gia gồm nhiều cấp, nhiều nhánh (nhà phân phối), trong đó, người tham gia được hưởng hoa hồng, tiền thưởng và lợi ích kinh tế khác từ kết quả hoạt động kinh doanh của mình và của những người khác trong mạng lưới.

Kinh doanh đa cấp tiếng Anh là gì?

Đa cấp hay kinh doanh đa cấp tiếng Anh là Multi-Level Marketing.

Kinh doanh, bán hàng đa cấp hoàn toàn có thể đem lại nhiều quyền lợi thiết thực cho người tiêu dùng như : mua được hàng trực tiếp từ nhà phân phối nên tránh được hàng giả, hàng kém chất lượng .
Đối với doanh nghiệp, kinh doanh đa cấp là mô hình kinh doanh tiết kiệm ngân sách và chi phí được ngân sách quảng cáo, cắt giảm được hàng loạt các ngân sách khác như ngân sách thuê mặt phẳng tọa lạc, ngân sách luân chuyển. Mặt khác do mạng lưới nhà phân phối được tổ chức triển khai để đưa sản phẩm & hàng hóa trực tiếp đến người tiêu dùng nên có nhiều thuận tiện trong việc tiếp thị hình ảnh sản phẩm & hàng hóa một cách trực tiếp và hữu hiệu .

Những sản phẩm & hàng hóa không được kinh doanh theo mô hình đa cấp

Những loại hàng hoá không được kinh doanh theo mô hình bán hàng đa cấp gồm có :
– Hàng hóa là thuốc ; trang thiết bị y tế ; các loại thuốc thú y ( gồm có cả thuốc thú y thủy hải sản ) ; thuốc bảo vệ thực vật ; hóa chất, chế phẩm diệt côn trùng nhỏ, diệt khuẩn hạn chế sử dụng và cấm sử dụng trong nghành nghề dịch vụ gia dụng và y tế và các loại hóa chất nguy khốn ;
– Sản phẩm nội dung thông tin số .

Quy định về mô hình kinh doanh đa cấp ở Việt Nam

Mô hình kinh doanh đa cấp rõ ràng có thực chất không hề xấu, là một ngành nghề kinh doanh hợp pháp và được quản trị bởi pháp lý, đơn cử bởi Nghị định số 40/2018 / NĐ-CP, là Nghị định pháp luật về quản trị hoạt động giải trí đa cấp của nhà nước phát hành .
Các doanh nghiệp bán hàng đa cấp ở Nước Ta chỉ được triển khai so với sản phẩm & hàng hóa, mọi hoạt động giải trí kinh doanh theo phương pháp đa cấp với đối tượng người tiêu dùng không phải sản phẩm & hàng hóa đều bị cấm, trừ trường hợp pháp lý có pháp luật khác. Pháp luật cũng pháp luật một số ít đối tượng người tiêu dùng cũng là sản phẩm & hàng hóa nhưng không được kinh doanh theo phương pháp đa cấp, gồm có : sản phẩm & hàng hóa là thuốc ; trang thiết bị y tế ; các loại thuốc thú y ( gồm có cả thuốc thú ý thủy hải sản ) ; thuốc bảo vệ thực vật ; hóa chất, chế phẩm diệt côn trùng nhỏ, diệt khuẩn hạn chế sử dụng và cấm sử dụng trong nghành gia dụng và y tế và các loại hóa chất nguy hại ; các loại sản phẩm nội dung thông tin số cũng sẽ không được kinh doanh bằng phương pháp này .

Để có thể bán hàng theo phương thức đa cấp, tổ chức đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp phải đáp ứng những điều kiện nhất định sau:

( i ) Là doanh nghiệp được xây dựng tại Nước Ta theo pháp luật của pháp lý và chưa từng bị tịch thu Giấy ghi nhận ĐK hoạt động giải trí bán hàng đa cấp ;
( ii ) Vốn điều lệ từ 10 tỷ đồng trở lên ;

(iii) Thành viên hợp danh đối với công ty hợp danh, chủ sở hữu đối với doanh nghiệp tư nhân hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn có từ hai thành viên trở lên, cổ đông sáng lập đối với công ty cổ phần, người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp không bao gồm tổ chức hoặc cá nhân từng giữ một trong các chức vụ nêu trên tại doanh nghiệp bán hàng đa cấp đã bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp theo quy định của Nghị định số 42/2014/NĐ-CP ngày 14 tháng 5 năm 2014 của Chính phủ về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp và Nghị định số 40/2018/NĐ-CP.

( iv ) Ký quỹ tại một ngân hàng nhà nước thương mại hoặc Trụ sở ngân hàng nhà nước quốc tế tại Nước Ta ;
( v ) Có mẫu hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp, quy tắc hoạt động giải trí, kế hoạch trả thường, chương trình đào tạo và giảng dạy cơ bản rõ ràng, minh bạch và tương thích với pháp luật của pháp lý ;
( vi ) Có mạng lưới hệ thống công nghệ thông tin quản trị mạng lưới người tham gia bán hàng đa cấp, trang thông tin điện tử để phân phối thông tin về doanh nghiệp và hoạt động giải trí bán hàng đa cấp của doanh nghiệp ;
( vii ) Có mạng lưới hệ thống thông tin liên lạc để đảm nhiệm, xử lý vướng mắc, khiếu nại của người tham gia bán hàng đa cấp .

Bên cạnh đó, khi đã đủ các điều kiện để tham gia kinh doanh bằng phương thức đa cấp, cả doanh nghiệp bán hàng đa cấp lẫn người tham gia bán hàng đa cấp đều sẽ bị pháp luật nghiêm cấm thực hiện một số hành vi. Đối với doanh nghiệp bán hàng đa cấp sẽ bị nghiêm cấm yêu cầu người khác phải đặt cọc hoặc nộp một khoản tiền nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp; nghiêm cấm yêu cầu người khác phải mua một số lượng hàng hóa nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp…

Đối với người tham gia bán hàng đa cấp sẽ bị nghiêm cấm cung cấp thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn về lợi ích của việc tham gia bán hàng đa cấp; nghiêm cấm lôi kéo, dụ dỗ, mua chuộc người tham gia bán hàng đa cấp vào mạng lưới doanh nghiệp mà mình đang tham gia;…Tất cả những hành vi bị nghiêm cấm thực hiện này được quy định cụ thể tại Điều 5 Nghị định số 40/2018/NĐ-CP.

Xem thêm bài viết: Mô hình kinh doanh B2C

Dấu hiệu nhận biết các mô hình kinh doanh đa cấp “trá hình”

Dấu hiệu nhận biết các mô hình kinh doanh đa cấp "trá hình"

Mặc dù báo chí, truyền thông đưa tin cảnh báo rất nhiều về tình trạng đa cấp biến tướng nhưng hoạt động đa cấp vẫn cứ diễn ra, rất nhiều người, đặc biệt là nhiều người trẻ vẫn mù quáng tin tưởng. Sau đây là một số dấu hiệu cơ bản để có thể nhận ra mô hình kinh doanh đa cấp “trá hình” mà mỗi người đều nên biết để có thể tỉnh táo trước những lời mời gọi tham gia vào mô hình kinh doanh đa cấp:

(i) Doanh nghiệp không có Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp:

Theo lao lý pháp lý, kinh doanh đa cấp là ngành nghề kinh doanh có điều kiện kèm theo, chỉ được tổ chức triển khai hoạt động giải trí kinh doanh đa cấp khi phân phối rất đầy đủ các điều kiện kèm theo, trong đó có việc phải có Giấy ghi nhận ĐK hoạt động giải trí bán hàng đa cấp trên thị trường. Danh sách các doanh nghiệp đã được cấp Giấy chứng nhận ĐK hoạt động giải trí bán hàng đa cấp được update tiếp tục và công khai minh bạch trên cổng thông tin điện tử của Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng .
Với tình hình kinh doanh đa cấp thật giả lẫn lộn ở Nước Ta, để bảo vệ bảo đảm an toàn cho chính bản thân khi tham gia vào hoạt động giải trí bán hàng đa cấp, mỗi người đều hoàn toàn có thể truy vấn vào cổng thông tin của Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng để kiểm tra xem doanh nghiệp đó có đúng là được phép kinh doanh đa cấp hay không .

(ii) Biểu hiện của các mô hình kinh doanh đa cấp “trá hình” thường gặp nhất, đó chính là các mô hình tự xưng giúp người trẻ khởi nghiệp, mỗi tháng kiếm được hàng chục triệu đồng, thường xuyên tổ chức các hội thảo hoành tráng để khơi gợi tinh thần làm giàu nhanh chóng, gần đây hoạt động đa cấp còn lấn sân sang cả lĩnh vực tiền ảo, kêu gọi người tham gia đầu tư tiền ảo vào các app mà họ xây dựng, hứa hẹn sẽ đổi tiền ảo sang được tiền mặt với lợi nhuận vô cùng lớn. Mọi người nên biết rằng, các quy định liên quan đền tiền ảo của Việt Nam còn rất mới mẻ, chưa nhiều, chưa chặt chẽ, vì vậy nếu sau này xảy ra tranh chấp, pháp luật sẽ rất khó can thiệp để bảo vệ được quyền lợi cho bạn.

(iii) Kinh doanh đa cấp nhưng những doanh nghiệp đa cấp “trá hình” không có hàng hóa hoặc hàng hóa không có giá trị, chất lượng. Thực chất những doanh nghiệp đa cấp bất chính này họ không hề quan tâm họ bán gì, chất lượng sản phẩm thế nào, bởi vì lợi nhuận của họ không đến từ việc buôn bán hàng hóa, mà đến từ việc dụ dỗ những người thiếu hiểu biết vào mô hình đa cấp biến tướng của họ, hứa hẹn tương lai sáng lạn khi kinh doanh các mặt hàng đa cấp và dần dần bòn rút tiền bạc của người tham gia.

(iv) Doanh nghiệp bán hàng đa cấp bất chính thường yêu cầu đặt cọc, nộp một khoản tiền nhất định hoặc buộc phải mua một số lượng hàng hóa nhất định để tham gia vào hệ thống kinh doanh đa cấp của doanh nghiệp. Có rất nhiều lý do bịa đặt khác nhau để dụ dỗ người tham gia phải nộp tiền như nộp tiền để làm thẻ thành viên, để mua tài liệu kinh doanh, để mua một lượng hàng nhất định…

(v) Dấu hiệu tiếp theo để nhận biết mô hình kinh doanh đa cấp “trá hình” đó là họ luôn cung cấp các thông tin sai lệch, gây nhầm lẫn để dụ dỗ người khác tham gia vào mạng lưới bán hàng đa cấp.

Ngoài ra, để thận trọng hơn nữa thì ngoài các dấu hiệu cơ bản trên thì mỗi người đều có thể tự mình tìm kiếm các quy định liên quan đến lĩnh vực luật doanh nghiệp, sẽ rất dễ để biết được những hành vi nào mà doanh nghiệp đa cấp, người bán hàng đa cấp bị nghiêm cấm thực hiện. Bất kỳ một tổ chức, doanh nghiệp, công ty tnhh hay cá nhân bán hàng đa cấp nào có các hành vi vi phạm điều cấm thì chúng ta đều nên có sự nghi ngờ nhất định về việc làm ăn chân chính của họ.

Xem thêm bài viết: Mô hình kinh doanh Canvas

Kết luận: Kinh doanh đa cấp thực chất là hình thức kinh doanh rất hiệu quả, tiết kiệm chi phí trung gian. Tuy nhiên do các hình thức biến tướng hiện nay mà người tiêu dùng và người tham gia hệ thống bán hàng này phải hết sức lưu ý để tránh rủi ro tối đa.

Chế tài pháp luật và các biện pháp ngăn ngừa hoạt động bán hàng đa cấp lừa đảo

Nghị định số 98/2020/NĐ-CP quy định xử phạt hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ người tiêu dùng quy định xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp với khung hình phạt cao nhất là 200.000.000 đồng. Mức phạt này không có sức răn đe khi số tiền thu lợi có thể tới hàng tỷ đồng. Bộ luật hình sự quy định các tội danh liên quan tới hành vi lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản với hoạt hình phạt cao nhất là chung thân nhưng không phải vụ việc kinh doanh đa cấp biến tướng nào cũng được điều tra tận gốc. Trong quá trình áp dụng luật cơ quan điều tra thường e ngại việc “hình sự hóa các giao dịch dân sự, kinh tế” mà dẫn tới bỏ lọt tội phạm. Sau đó, những mô hình kinh doanh đa cấp biến tướng bất hợp pháp với quy mô nhỏ, đi sâu về các vùng nông thôn, ít truyền thông rầm rộ trên báo đài mà âm thầm đánh vào những nhóm đối tượng nhất định (sinh viên, nhân viên văn phòng, người lao động, lái xe,…) nên sẽ khó bị lôi ra ánh sáng.

Do đó, để ngăn ngừa hình thức đa cấp biến tướng này, chính mỗi người người mua, người tiêu dùng cần sáng suốt lựa chọn và trang bị thêm kỹ năng và kiến thức cho mình. Một số hình thức ngăn ngừa mô hình kinh doanh đa cấp “ trá hình ” :

  • Bản thân mỗi người, mỗi sinh viên, lao động cần tìm hiểu về mô hình kinh doanh đa cấp và pháp luật kinh doanh đa cấp để phòng ngừa rủi ro cho mình.
  • Các cơ quan truyền thông, báo chí phải thường xuyên đưa tin và đưa tin chính xác về các sự việc, hiện tượng kinh doanh đa cấp biến tướng. Nhằm cảnh giác và tuyên truyền thông tin pháp luật về đa cấp cho người dân rộng rãi trên khắp các tỉnh thành.
  • Các cơ quan công an địa phương, cơ quan quản lý nhà nước phải nhanh chóng điều tra làm rõ sự việc ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ các tội đối tượng mới đến ở địa bàn mình tổ chức sự kiện, hội nhóm hoặc ngay khi có đơn tố giác từ người thân.
  • Tăng cường tuyên truyền phổ biến, tư vấn pháp luật sâu rộng trong nhân dân.

Khuyến nghị của Công ty Luật TNHH Everest:

  1. Bài viết trong nghành nghề dịch vụ pháp lý doanh nghiệp được luật sư, chuyên viên của Công ty Luật TNHH Everest triển khai nhằm mục đích mục tiêu nghiên cứu và điều tra khoa học hoặc thông dụng kiến thức và kỹ năng pháp lý, trọn vẹn không nhằm mục đích mục tiêu thương mại .
  2. Bài viết có sử dụng những kiến thức hoặc ý kiến của các chuyên gia được trích dẫn từ nguồn đáng tin cậy. Tại thời điểm trích dẫn những nội dung này, chúng tôi đồng ý với quan điểm của tác giả. Tuy nhiên, quý Vị chỉ nên coi đây là những thông tin tham khảo, bởi nó có thể chỉ là quan điểm cá nhân người viết.

  3. Trường hợp cần giải đáp thắc mắc về vấn đề có liên quan, hoặc cần ý kiến pháp lý hay luật sư tư vấn cho vụ việc cụ thể, Quý vị vui lòng liên hệ với chuyên gia, luật sư của Công ty Luật TNHH Everest qua Tổng đài tư vấn luật 1900 6198, E-mail: info@everest.org.vn

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *